'We besteden veel tijd aan het vermijden van ongemakkelijke gesprekken en te weinig tijd aan het begrijpen van de mensen die om ons heen wonen en werken,' aldus Celeste Headlee, auteur van We Need to Talk. Want op een dag praten we veel en vormt de interactie met anderen een oneindige woordenstroom, maar echt verbinden met anderen gebeurt zelden. Hoe doe je dat, betere gesprekken voeren? De wetenschap, coaches en experts buigen zich al jaren over de kwestie. En dat is niet voor niets; de mens wordt gedreven door betekenisvolle relaties en connecties - hierbij is goede communicatie een van de belangrijkste ingrediënten. We doken de materie in - van expert-interviews tot boeken en wetenschappelijk onderzoek - om antwoord te krijgen op de vraag: hoe voer je goede gesprekken?

De 10 beste boeken over persoonlijke ontwikkeling die je eens gelezen moet hebben >

Betere gesprekken voeren? Zo doe je dat

Onderzoekers van de Universiteit van Maryland ontdekten dat zogenaamde communicatie-inefficiënties Amerikaanse ziekenhuizen jaarlijks rond de 12 miljard dollar kosten. Het omvat tijdverspilling van artsen en verpleegkundigen, maar meer dan de helft van de kosten vloeit voort uit extra dagen die patiënten in het ziekenhuis doorbrengen vanwege informatie die niet op tijd of op duidelijke wijze wordt gedeeld. En zo blijkt maar: goede communicatie is key. Niet alleen voor het individu, ook voor organisaties.

Onderzoek wijst verder uit dat we gemiddeld 60% van onze gesprekken besteden aan praten over onszelf, de resterende tijd wordt grotendeels besteed aan praten over een derde persoon - niet de persoon waarmee je converseert. Steven Covey is dus spot-on met zijn beroemde quote dat mensen niet luisteren om een onderwerp te begrijpen, maar luisteren om een reactie te vormen. Maar hoe voorkom je deze - en vele andere - veelvoorkomende valkuilen? Onderstaande zes punten, gebaseerd op expert-advies en wetenschappelijk onderzoek, geven je een zetje in de juiste richting.

6 tips voor het voeren van betere gesprekken

  1. Maak oogcontact - Een no-brainer, maar niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Oogcontact is de eerste stap richting diepergaande communicatie en betere gesprekken. Onderzoek van Oxford University wijst uit dat de afwezigheid van oogcontact leidt tot een gevoel van disconnectie. En laat juist een gevoel van verbondenheid nodig zijn voor goede gesprekken.
  2. Voorkom 'conversationeel narcisme' - De term komt van socioloog Charles Derber en omschrijft de neiging om gesprekken over te nemen en de focus op jezelf te leggen, in plaats van het oorspronkelijke onderwerp van gesprek. Het is een veelvoorkomend probleem en bewustwording vormt de eerste stap in het voorkomen ervan.
  3. Leer luisteren - Om bovenstaand punt te voorkomen of te omzeilen, is het belangrijk om goed te leren luisteren. Hier zouden we een compleet artikel aan kunnen wijden; goed luisteren is een kunst. Een goede luisteraar onderbreekt de gesprekspartner niet, durft stiltes te laten vallen en vraagt door op wat er gezegd is, zonder een eigen interpretatie aan het onderwerp te geven, meent Peter Jones, schrijver voor Medium.
  4. Stel goede vragen - Wie goed luistert, is in staat om goede vragen te stellen over de inhoud. Wees nieuwsgierig en stel je open op voor de denkbeelden van je gesprekspartner. Wat zijn de beweegredenen voor actie X? Waarom hecht iemand waarde aan een bepaalde uitkomst? Op de werkvloer kun bij een collega nagaan wat voor hen de belangrijkste of ideale uitkomst van een project is of waarom de collega in kwestie een bepaalde keuze heeft gemaakt - het leidt tot wederzijds begrip. En, je raadt het al, het leidt uiteindelijk weer tot betere communicatie en wederzijds begrip.
  5. Voorkom ongevraagd advies - Taylor Swift benoemde het al eens in een speech op NYU: 'Ik geef nooit zomaar advies tenzij iemand het me vraagt. Als ik iets heb geleerd, en dat is meteen het enige advies dat ik zou geven, is dat je niet die persoon wilt zijn die met ongevraagd advies komt gebaseerd op eigen ervaringen.' Hoe goed bedoeld ook, vaak is ongevraagd advies gebaseerd op een projectie van eigen ervaringen of sores, die niet per definitie voor een ander geldt. Mensen verschillen in aanpak, behoeften en opvattingen.
  6. Sta open voor nieuwe inzichten - Als journalist leer je de kunst van het luisteren; een interview is zinloos als je continu een eigen invulling aan de antwoorden geeft. Luisteren, parafraseren en doorvragen is een kunst op zichzelf - en wel een om je eens verder in te verdiepen. Want wat zegt je gesprekspartner nou écht? Vat het samen in een vraag zoals 'Klopt het dat je "X" bedoelt? Hoe kwam je tot dat inzicht?' Het is in dit geval minder erg om er je eigen ervaring aan te koppelen om het gesprek verder te laten lopen (zonder ongevraagd advies te geven - dat is een belangrijke, maar flinterdunne scheidslijn); het is een manier om twee werelden samen te laten komen; wellicht brengt het beiden tot nieuwe inzichten.